DERNEKLER
YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde l - Bu Yönetmeliğin amacı; dernekler ile
kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve bu Yönetmelik kapsamına giren vakıfların tabi
olacakları usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik; vakıfların bazı
işlemleri ile dernekler ve dernek şube veya temsilciliklerin, federasyonlar ve
konfederasyonların, merkezleri yurt dışında bulunan dernekler ile dernek ve
vakıf dışındaki kâr amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’deki şube veya
temsilciliklerinin kuruluşu, genel kurul toplantıları, uluslararası
faaliyetleri, yükümlülükleri, izne tabi faaliyetleri, lokal açmaları, sandık
kurmaları ve diğer hususlar ile ilgili iş ve işlemlerini kapsamaktadır.
Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 4/11/2004 tarihli ve
5253 sayılı Dernekler Kanunu, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni
Kanununun ilgili hükümleri, 26/3/1987 tarihli ve 3335 sayılı Uluslararası
Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun ile 2/1/2003 tarihli ve 4778
sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 36 ncı,
14/2/1985 tarihli ve 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanunun 13/A ve 8/6/1984 tarihli ve 227 sayılı Vakıflar Genel
Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 3
üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık : İçişleri Bakanlığını,
Bakan : İçişleri Bakanını,
Daire Başkanlığı : Dernekler Dairesi
Başkanlığını,
Mülki idare amirliği : Dernek
merkezinin bulunduğu yerin valilik veya kaymakamlığını,
Mülki idare amiri : Dernek
merkezinin bulunduğu yerin vali veya kaymakamını,
Dernekler birimi : İl dernekler
müdürlüğü ve ilçe dernekler büro şefliğini,
Dernekler müdürlüğü : Valilik bünyesindeki
il dernekler müdürlüğünü,
Dernek : 5253 sayılı Dernekler
Kanunu ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre kurulan dernek ve şubelerini,
derneklerin oluşturdukları federasyon ve federasyonların oluşturdukları
konfederasyonlar ile yabancı derneklerin Türkiye’deki şube veya
temsilciliklerini,
Kar amacı gütmeyen kuruluş :
Merkezleri yurt dışında bulunan dernek ve vakıf dışındaki diğer kar amacı
gütmeyen kuruluşları,
Birlik : 3335 sayılı Uluslararası
Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun kapsamında bulunan birlik,
federasyon veya benzeri teşekkülleri,
Yabancı dernek : Merkezleri yurt
dışında bulunan dernekler ile dernek ve vakıf dışındaki kâr amacı gütmeyen
kuruluşları,
Yabancı vakıf : Merkezleri yurt
dışında bulunan vakıfları,
Dernek merkezi : Derneğin yerleşim
yerinin bulunduğu il veya ilçeyi,
Derneğin yerleşim yeri : Derneğin
yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri,
Kütük : Dernekler kütüğünü,
Kanun : 5253 sayılı Dernekler
Kanununu,
Medeni Kanun : 4721 sayılı Türk
Medeni Kanununu,
Dernek eklentisi : Derneklere ait
lokaller, umuma açık kamp, spor saha ve salonları ile iktisadi işletmeler
hariç, yurt, kitaplık, çocuk bakım yuvası, huzur evi ve aşevi gibi dernekten
ayrı bir varlığı olmayan ve derneğin amacını doğrudan desteklemek için kurulmuş
yerleri,
Mikrokredi : Gelir getirici bir
faaliyette bulunmalarını sağlamak amacıyla sandık üyelerine ödünç olarak
verilen küçük bir sermayeyi,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Kuruluş
İşlemleri
Kuruluş bildirimi
Madde 5 - Dernek kurucuları tarafından
imzalanmış (Mülga ibare:RG-30/10/2011-28100) (…) kuruluş bildirimi ve
aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine
verilir.
a) Kurucular tarafından
her sayfası imzalanmış iki adet dernek tüzüğü,
b) (Mülga:RG-30/12/2009-27448)
c) Dernek kurucuları
arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı,
yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından
yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi,
d) Kurucular
arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen
kuruluşlar bulunması halinde, (Değişik ibare:RG-30/10/2011-28100) bu
tüzel kişilerin derneklere kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin
verildiğini belirten dernek kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
e) Kurucular
arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip
olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,
f) Yazışma ve tebligatı
almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve
imzalarını belirten liste.
Büyükşehir belediyesi
sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki dernek kuruluş
işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.
Dernekler, kuruluş
bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik
kazanırlar.
Çocuk derneklerine
tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş
bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.
Mülki idare amirliği
tarafından dernek kuruluş bildirimi, gün ve saat belirtilmek suretiyle
dernekler birimine havale edilir ve başvuru sahibine kuruluş bildirimi ve
eklerinin alındığına dair Alındı Belgesi (EK- 1) verilir ve dernek, kütüğe
kaydedilir.
İlçe dernekler birimi,
kuruluş bildirimi ve dernek tüzüğünün (Değişik ibare:RG-30/10/2011-28100)
bir örneğini yedi gün içinde il dernekler müdürlüğüne gönderir.
Kuruluş bildirimi ve dernek
tüzüğünün incelenmesi
Madde 6 - Kuruluş bildirimi ve ekinde verilen
belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, alındı belgesinin düzenlendiği tarihten
itibaren altmış gün içinde mülki idare amiri tarafından bizzat veya dernekler
birimlerine yetki verilmek suretiyle incelenir. İlçelerde kurulan derneklerin
tüzükleri de ilgili valiliklerce incelenir. Yapılan inceleme sonucunda, tespit
edilen Kanuna aykırılık veya noksanlığın giderilmesi kuruculardan yazılı olarak
istenir.
Kuruluş bildirimi ve ekleri ile
dernek tüzüğünde, Kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmadığı takdirde ya da
Kanuna aykırılık veya noksanlığın yapılan tebligat üzerine otuz gün içinde
giderilmiş olması halinde, mülki idare amirliği tarafından keyfiyet bir yazı
ile dernek geçici yönetim kurulu başkanlığına derhal bildirilir.
Kanuna aykırılık veya noksanlık otuz
gün içinde giderilmediği takdirde mülki idare amiri, yetkili asliye hukuk
mahkemesinde derneğin feshi hakkında davanın açılması için durumu Cumhuriyet
savcılığına bildirir.
(Mülga fıkra:RG-30/10/2011-28100)
Şube kuruluşu
Madde 7 - Tüzüklerinde şube açabileceği
belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının
yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı (Mülga
ibare:RG-30/10/2011-28100) (…) Kuruluş Bildirimini (EK- 2) ve aşağıda
belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.
a) (Mülga:RG-30/10/2011-28100)
b) (Mülga:RG-30/12/2009-27448)
c) Şube kurucuları
arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı,
yerleşim yeri ve kuruluşuna ait belgeler ile tüzel kişiliklerin organları
tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda
alınmış kararın fotokopisi,
d)Kurucular arasında
yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip
olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,
e) Geçici yönetim
kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı,
soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste,
f) Şube açılması
için yönetim kuruluna verilmiş yetkiyi gösteren genel kurul kararının
fotokopisi,
g) Kurucu olarak
yetkilendirilmiş kişiler için alınmış dernek yönetim kurulu kararı fotokopisi.
Büyükşehir belediyesi
sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki şube kuruluş
işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.
Çocuk derneklerinin
şubelerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk dernekleri
şubelerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni
eklenir.
Şube kuruluşunun
incelenmesi ve kütüğe kaydedilmesi
Madde 8 - Şube kuruluş bildirimi ve eklerinin
mevzuata uygunluğu, kuruluş bildirimleri için verilen alındı belgelerinin
düzenlendiği tarihten itibaren altmış gün içinde mülki idare amiri tarafından
bizzat veya dernekler birimlerine yetki verilmek suretiyle incelenir.
Tüzüğü incelemeden
geçmemiş veya inceleme sırasında belirlenen Kanuna aykırılıkları veya
noksanlıkları yapılan tebligat üzerine süresi içinde gidermeyen derneklerin,
şubesi açılamaz.
Şube kuruluş bildirimi ve eklerinin
incelenmesinde, sonucun kuruculara bildirilmesinde derneklere ilişkin hükümler
uygulanır. Şube, şube merkezinin bulunduğu yerin il dernekler müdürlüğünce
kütüğe kaydedilir. (Mülga cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
Federasyon kurma
başvuruları ve istenecek belgeler
Madde 9 - Federasyonlar kuruluş amaçları aynı
olan en az beş derneğin bir araya gelmesi ile kurulurlar. Federasyonlar,
kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel
kişilik kazanırlar.
Federasyon kuracak dernek
temsilcileri tarafından imzalanmış (Mülga ibare:RG-30/10/2011-28100) (…)
Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, federasyonun kurulacağı
yerin mülki idare amirliğine verilir.
a) Kurucu
dernek temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet federasyon tüzüğü,
b) (Mülga:RG-30/10/2011-28100)
c)
Federasyon kurulması yönünde derneklerce alınmış genel kurul karar örneği,
d) Kurucuların derneği
temsil etmekle yetkilendirildiğine ilişkin ilgili dernek yönetim kurullarının
karar örneği,
e)
Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı
gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, (Değişik ibare:RG-30/10/2011-28100)
bu tüzel kişilerin federasyonlara kurucu olabilmesine dair İçişleri
Bakanlığınca izin verildiğini belirten federasyon kurucuları tarafından
imzalanmış yazılı beyan,
f)
Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya
kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste veya
yazı.
Büyükşehir belediyesi
sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki federasyon kuruluş
işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.
Federasyonlar hakkında
bu Yönetmeliğin derneklerle ilgili hükümleri uygulanır.
Konfederasyon kurma
başvuruları ve istenecek belgeler
Madde 10 - Konfederasyonlar kuruluş amaçları
aynı olan en az üç federasyonun bir araya gelmesi ile kurulurlar.
Konfederasyonlar kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine
vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.
Konfederasyon kuracak
federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış (Mülga
ibare:RG-30/10/2011-28100) (…) Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda
belirtilen ekler, konfederasyonun kurulacağı yerin mülki idare amirliğine
verilir.
a) Kurucu
federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet konfederasyon tüzüğü,
b) (Mülga:RG-30/10/2011-28100)
c) Konfederasyon
kurulması yönünde federasyonlarca alınmış genel kurul karar örneği,
d) Kurucuların
federasyonu temsil etmekle yetkilendirildiğine ilişkin ilgili federasyon
yönetim kurullarının karar örneği,
e) Kurucular arasında
yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar
tarafından kurulan federasyon niteliğindeki tüzel kişiliklerin bulunması
halinde, (Değişik ibare:RG-30/10/2011-28100) bu tüzel kişilerin
konfederasyonlara kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin
verildiğini belirten konfederasyon kurucuları tarafından imzalanmış yazılı
beyan,
f) Geçici yönetim
kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı,
soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.
Büyükşehir belediyesi
sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki konfederasyon
işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.
Konfederasyonlar
hakkında bu Yönetmeliğin derneklerle ilgili hükümleri uygulanır.
Federasyon ve
konfederasyon kuruluşlarının incelenmesi
Madde 11 - Federasyon ve konfederasyon kuruluş
bildirimleri ve eklerinin incelenmesinde, sonucun kuruculara bildirilmesinde
derneklere ilişkin hükümler uygulanır. Federasyon ve konfederasyonlar,
merkezlerinin bulunduğu yerin il dernekler müdürlüğünce kütüğe kaydedilir. (Mülga
cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
Tüzüğü incelemeden
geçmemiş veya inceleme sırasında belirlenen aykırılıkları veya noksanlıklarını
tebligata rağmen gidermemiş dernek veya federasyonlar, üst kuruluş kurucusu
olamazlar.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Genel
Kurul Toplantıları
İlk genel kurul
toplantısı
Madde 12 - Kuruluş bildiriminde, tüzüğünde ve
diğer belgelerinde Kanuna aykırılık veya noksanlığın bulunmaması ya da Kanuna
aykırılık ve noksanlığın verilen süre içinde giderilmesi durumda, keyfiyetin
derneğe yazılı olarak bildirilmesinden itibaren altı ay içinde derneğin ilk
genel kurul toplantısını yapması ve organlarını oluşturması zorunludur.
Genel kurul
toplantıları
Madde 13 - Genel kurul;
a) Dernek
tüzüğünde belli edilen zamanlarda olağan,
b)Yönetim veya denetim
kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı
isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.
Olağan genel kurul
toplantılarının en geç üç yılda bir yapılması zorunludur.
Genel kurul toplantıya
yönetim kurulunca çağrılır.
Çağrı usulü
Madde 14 –
(Değişik:RG-23/1/2013-28537)(1) Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula
katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı
bulunan üyeler; en az onbeş gün önceden, toplantının günü, saati, yeri ve
gündemi en az bir gazetede veya derneğin internet sayfasında ilan edilmek,
yazılı olarak bildirilmek, üyenin bildirdiği elektronik posta adresine ya da
iletişim numarasına mesaj gönderilmek veya mahalli yayın araçları kullanılmak
suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle
toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da
belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az,
altmış günden fazla olamaz.
Toplantı, çoğunluk
sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum
geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan
çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma
tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci
toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.
Genel kurul toplantısı
bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Toplantı usulü
Madde 15 - Genel kurula katılma hakkı bulunan
üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek
üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri
veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir.
Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak
toplantı yerine girerler. Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi
imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine
alınmaz. Bu kişiler ve dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul
toplantısını izleyebilirler.
Toplantı yeter sayısı
sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı
yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri
tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim
kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra,
toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman
seçilerek divan heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının
seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine
kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını
imzalamaları zorunludur.
Toplantının yönetimi ve
güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurul, gündemdeki
konuların görüşülerek karara bağlanmasıyla sonuçlandırılır. Genel kurulda her
üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır.
Toplantıda görüşülen
konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar
tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer
belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu
belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde
teslim etmekten sorumludur.
Mahkemece kayyım
atanması veya Medeni Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre
görevlendirilme yapılması halinde, bu maddede yönetim kurulana verilen görevler
bu kişiler tarafından yerine getirilir.
Şube genel kurul
toplantıları
Madde 16 - Şubeler, olağan genel kurul
toplantılarını, merkez olağan genel kurulu toplantısından en az iki ay
önce tamamlamak ve genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının
yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve genel
merkezlerine bildirmek zorundadırlar.
Genel kurul sonuç
bildirimi
Madde 17 -
(Değişik:RG-23/1/2013-28537)(1) Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını
izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara
seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren ve Ek-3’te yer alan Genel Kurul Sonuç
Bildirimi mülki idare amirliğine verilir. Genel kurul toplantısında tüzük
değişikliği yapılması halinde; genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değişen
maddelerinin eski ve yeni şekli, her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt
çoğunluğunca imzalanmış dernek tüzüğünün son şekli, bu fıkrada belirtilen süre
içinde ve bir yazı ekinde mülki idare amirliğine verilir.
(Mülga
fıkra:RG-30/10/2011-28100)
Genel kurul sonuç
bildirimleri, dernek yönetim kurulu tarafından yetki verilen bir yönetim kurulu
üyesi tarafından da yapılabilir. Bildirimin yapılmamasından yönetim kurulu
başkanı sorumludur.
Sandığı bulunan
dernekler, sandıklarına ait (Değişik ibare:RG-23/1/2013-28537)(1)
genel kurul sonuç bildirimini bu maddede belirtilen usulde mülki
idare amirliğine bildirirler.
Genel kurul sonuç
bildirimi ve eklerinin mevzuata uygunluğu dernekler birimlerince incelenir.
Varsa, eksiklerin veya hataların giderilmesi ilgili derneklerden istenir.
Eksiklik ve hataların giderilmemesi veya konusu suç teşkil eden fiillerin
tespit edilmesi halinde gerekli yasal işlem yapılır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Yurtdışından
Yardım Alma
Bildirim yükümlülüğü
Madde 18 – (Değişik
ibare:RG-30/10/2011-28100) Dernekler, mülki idare amirliğine önceden
bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni
ve nakdi yardım alabilirler. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması
ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
Başvuru
MADDE 19 –
(Değişik:RG-23/1/2013-28537)(1)
Yurtdışından yardım
alacak olan dernekler Ek-4’te belirtilen Yurtdışından Yardım Alma Bildirimini
doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar.
Başvuru formu ekinde
bulunacak belgeler
Madde 20 –
(Mülga:RG-23/1/2013-28537)(1)
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Uluslararası
Faaliyetler
Türkiye’de kurulu vakıfların yurt
dışı faaliyetleri
Madde 21 –
(Mülga:RG-30/10/2011-28100)
Yabancı vakıfların izin alma
yükümlülüğü
Madde 22 - Yabancı vakıflar, uluslararası
alanda işbirliği yapılmasında yarar görülen hallerde, karşılıklı olmak koşulu
ile Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle, Bakanlığın izniyle
Türkiye’de doğrudan faaliyette bulunabilir, temsilcilik kurabilir, şube açabilir,
üst kuruluşlar kurabilir, kurulmuş üst kuruluşlara katılabilir veya kurulmuş
vakıflarla işbirliği yapabilirler.
Bu vakıflar, Medeni Kanun
hükümlerine göre kurulan vakıflar hakkında uygulanan mevzuata tabidir.
Yabancı vakıfların başvurusu
Madde 23 - Yabancı vakıflar, temsilcilik kurma,
şube açma, üst kuruluş kurma, kurulan üst kuruluşlara katılma, kurulmuş
vakıflarla işbirliği yapma ve Türkiye’de doğrudan gerçekleştirmek istedikleri
diğer faaliyetleriyle ilgili başvurularını Bakanlığa (EK- 6)’da belirtilen
Yabancı Tüzel Kişilerin Türkiye’de Faaliyette Bulanabilmelerine İlişkin Başvuru
Formu ve eklerini dört nüsha vererek yaparlar. Ayrıca, temsilcilik kurma veya
şube açma başvurularında (Değişik ibare:RG-23/1/2013-28537)(1) EK-9’da
bulunan örnek statüdeki bilgileri ihtiva eden ana statünün de verilmesi
zorunludur.
İşbirliği yapma
başvurusu, yabancı vakıf adına ülkemizde işbirliği yapılacak vakıf tarafından
da gerçekleştirebilir. Başvuru, Bakanlığa doğrudan yapılabileceği gibi posta
aracılığıyla da yapılabilir.
Yabancı vakıfların Türkiye’deki
faaliyetleri ile ilgili olarak yeni başvurularında, daha önce verilen ve
geçerliliğini koruyan belgeler bir daha istenmez.
Yabancı vakıf başvurularının
incelenmesi ve izin
Madde 24 - Yabancı vakıfların Türkiye’deki
faaliyetleriyle ilgili başvuru formu ve ekleri Bakanlıkça incelenir ve varsa
eksiklikleri tamamlatılır.
Dışişleri Bakanlığının konu ile
ilgili görüşü alındıktan sonra, Bakanlıkça gerekli değerlendirme yapılır ve
değerlendirmenin olumlu olması halinde, iznin türü, kapsamı ve süresi de
kararda belirtilir. Temsilcilik ve şube açma, üst kuruluş kurma veya üst
kuruluşlara katılma durumlarında izin süresiz verilir. Başvuru sonuçlandıktan
sonra, başvuru sahibine ve form ve ekleri ile birlikte de ilgili valiliğe on
gün içinde bildirilir.
Süreli izinler azami beş yıldır.
Ancak, Bakanlık sürenin yetersiz olması halinde bu süreyi uzatabilir. Süre
uzatımı talebi, sürenin dolmasından en az üç ay önce ve gerekçeli bir yazı ile
yapılır. Süre uzatımının değerlendirilmesi ve sonuç için yukarıda belirtilen
usul uygulanır.
Yabancı vakıfların yıllık raporları
Madde 25 - Ülkemizde faaliyetlerine izin
verilen yabancı vakıflar, her yıl sonu itibariyle yaptıkları harcama gerektiren
faaliyetleriyle ilgili (EK- 8)’de belirtilen Türkiye’de Temsilcilik Açmasına
İzin Verilen Yabancı Vakıf, Dernek ve Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşların Vereceği
Faaliyet Bildiriminin iki nüshasını merkezlerinin bulunduğu yerin valiliğine
takip eden yılın şubat ayı sonuna kadar verirler. (Mülga
cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
Türkiye’de doğrudan
uluslararası faaliyette bulunmalarına izin verilen yabancı vakıflar ise
belirtilen nitelikteki formlarını, her yılın ilk iki ayı içinde, eğer faaliyet
bir yıldan az süreli ise faaliyet sonunda,Türkçe olarak Bakanlığa verirler.
Ayrıca, bu vakıflar Türkiye’deki her
türlü faaliyetlerine ilişkin yazılı ve görsel yayınların ikişer nüshasını
Bakanlığa gönderirler.
Yabancı derneklerin izin alma
yükümlülüğü
Madde 26 - Yabancı ülkelerde kurulmuş dernekler,
Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle, Bakanlığın izniyle Türkiye’de
doğrudan faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube
açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya üst
kuruluşlara katılabilirler.
Yabancı dernekler, Türkiye’deki
faaliyetlerinde derneklerin tabi olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.
Yabancı derneklerin başvurusu
Madde 27 - Yabancı dernekler, işbirliği yapma,
temsilcilik veya şube açma, dernek veya üst kuruluş kurma, kurulan dernek veya
üst kuruluşlara katılma ve Türkiye’de doğrudan faaliyette bulunma ile ilgili
başvurularını Bakanlığa (EK-6)’da belirtilen form ve eklerini dört nüsha
vererek yaparlar. (Değişik ikinci cümle:RG-23/1/2013-28537)(1) Ayrıca,
temsilcilik veya şube açma başvurularında Ek-9’da yer alan örnek statüdeki
bilgileri ihtiva eden statünün de verilmesi zorunludur.
İşbirliği yapma
başvuruları, yabancı dernek adına ülkemizde işbirliği yapılacak dernek
tarafından da gerçekleştirebilir. Başvurular, Bakanlığa doğrudan yapılabileceği
gibi posta aracılığıyla da yapılabilir.
Yabancı derneklerin Türkiye’deki
faaliyetleri çerçevesinde daha önce verilmiş izinlerle ilgili olarak istenen
belgelerin verilmesi gerektiğinde, yeni izin başvurusunda geçerliliğini koruyan
belgeler istenmez.
Yabancı dernek başvurularının
incelenmesi ve izin
Madde 28 - Yabancı derneklerin Türkiye’deki
faaliyetleriyle ilgili başvuru formu ve ekleri Bakanlıkça incelenir, varsa
eksiklikleri tamamlatılır.
Dışişleri Bakanlığının konu ile
ilgili görüşü alındıktan sonra, Bakanlıkça gerekli değerlendirme yapılır ve
değerlendirmenin olumlu olması halinde, iznin türü, kapsamı ve süresi de
kararda belirtilir. Temsilcilik ve şube açma, dernek kurma veya derneklere üye
olma, üst kuruluş kurma veya üst kuruluşlara katılma durumlarında izin süresiz
verilir. Başvuru sonuçlandığında, başvuru sahibine ve form ve ekleri ile
birlikte de ilgili valiliğe on gün içinde bildirilir.
Süreli izinler azami beş yıldır.
Ancak, Bakanlık sürenin yetersiz olması halinde bu süreyi uzatabilir. Süre
uzatımı talebi, sürenin dolmasından en az üç ay önce ve gerekçeli bir yazı ile
yapılır. Süre uzatımının değerlendirilmesi ve sonuç için yukarıda belirtilen
usul uygulanır.
Yabancı derneklerin yıllık raporları
Madde 29 - Ülkemizde faaliyetlerine izin
verilen yabancı dernekler, her yıl sonu itibariyle yaptıkları harcama
gerektiren faaliyetlerle ilgili yıllık olarak hazırlayacakları (EK- 8)’de
belirtilen Türkiye’de Temsilcilik Açmasına İzin Verilen Yabancı Vakıf, Dernek
ve Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşların Vereceği Faaliyet Bildirimin iki nüshasını
merkezlerinin bulunduğu yerin valiliğine takip eden yılın ilk iki ayı içinde
verirler. (Mülga cümle:RG-30/10/2011-28100) (…) Türkiye’de doğrudan
uluslararası faaliyette bulunmalarına izin verilen yabancı dernekler ise
belirtilen nitelikteki formlarını, her yılın ilk iki ayı içinde, eğer faaliyet
bir yıldan az süreli ise faaliyet sonunda, Türkçe olarak Bakanlığa verirler.
Ayrıca, bu dernekler Türkiye’deki
her türlü faaliyetlerine ilişkin yazılı ve görsel yayınların ikişer nüshasını
Bakanlığa gönderirler.
Kar amacı gütmeyen kuruluşlara
uygulanacak hükümler
Madde 30 - Bu Yönetmelikte yabancı derneklere
uygulanan hükümler, yurtdışında kurulu dernek ve vakıf dışındaki kar amacı
gütmeyen kuruluşların ülkemizde yapacakları faaliyetler için de uygulanır.
ALTINCI
BÖLÜM
Defterler
ve Kayıtlar
Defter tutma
esasları
Madde 31 - (Değişik
fıkra:RG-1/6/2012-28310)
Dernekler işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. Ancak, kamu yararına
çalışma statüsü bulunan dernekler ile yıllık brüt gelirleri beşyüzbin TL’yi
aşan dernekler takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre
defter tutarlar.
(Ek
fıkra:RG-30/10/2011-28100)
Şubesi bulunan derneklerin bilânço esasına göre defter tutmaları halinde,
birinci fıkrada belirtilen hadlere bakılmaksızın, bu derneklerin şubeleri de
bilânço esasına göre defter tutarlar. Her halde dernekler ile şubelerinin aynı
esasta defter tutmaları zorunludur.
İşletme hesabı esasına
göre defter tutan dernekler, yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın
yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutabilirler.
Bilanço esasına geçen
dernekler, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına
düşerlerse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönebilirler.
Ticari işletmesi
bulunan dernekler, ticari işletmeleri için, ayrıca Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre defter tutarlar.
Tutulacak defterler
Madde 32 - Dernekler aşağıda yazılı defterleri
tutarlar. (Ek ikinci cümle:RG-23/1/2013-28537)(1) Ancak,
Alındı Belgesi Kayıt Defteri, Demirbaş Defteri ve Envanter Defterlerinin
tutulması isteğe bağlıdır. Büyük Defterin onaylatılması zorunlu değildir.
a) İşletme hesabı
esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1) Karar Defteri:
Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve
kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
2) Üye Kayıt
Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış
tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat
miktarları bu deftere işlenebilir.
3) Evrak Kayıt
Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere
kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır.
Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle
saklanır.
4) Demirbaş
Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları
veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan
düşürülmesi bu deftere işlenir.
5) İşletme
Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve
düzenli olarak bu deftere işlenir.
6) Alındı
Belgesi Kayıt Defteri (EK- 10): Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu
belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade
ettikleri tarihler bu deftere işlenir.
b) Bilanço esasında
tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1) (a)
bendinin 1, 2, 3 ve 6 ncı alt bentlerinde kayıtlı defterleri bilanço esasında
defter tutan dernekler de tutarlar.
2) Yevmiye
Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile
kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği
yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri
esaslarına göre yapılır.
(Değişik
ibare:RG-23/1/2013-28537)(1) Derneklerce
tutulması zorunlu olan defterlerin dernekler biriminden veya noterden onaylı
olması zorunludur.
Kayıt usulü
Madde 33 - Bu
Yönetmeliğe göre tutulacak defter ve kayıtların Türkçe olması zorunludur.
Defterler mürekkepli kalemle yazılır.
Defterler bilgisayar
ortamında da tutulabilir. Ancak form veya sürekli form şeklinde tutulacak
defterler, kullanılmaya başlanmadan önce her bir sayfasına numara verilerek ve
onaylatılarak kullanılabilir. Onaylı sayfalar kullanıldıktan sonra defter
haline getirilerek muhafaza edilir.
Yevmiye
defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre
düzeltilebilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı
takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst
veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle
yapılabilir. Yanlış rakam ve yazının çizilmesi halinde, bu rakam ve yazıyı
çizen tarafından paraflanır.
Defterlere geçirilen
bir kayıt; kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirilemez.
Karar defterinin sayfa
sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin
boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten
koparılamaz. Tasdikli form veya sürekli form yapraklarının sırası bozulamaz ve
bunlar yırtılamaz.
Derneklere ait
belgeler, kaydedildikleri defterdeki kayıt sırasına uygun olarak numaralandırılır
ve dosyalanarak saklanır.
Kayıt zamanı
Madde 34 - İşlemler,
defterlere günlük olarak kaydedilir. Ancak, gelir ve gider kayıtları;
a) İşlemlerin,
işin hacmine ve gereklerine uygun olarak muhasebe düzeni ve güvenliğini
bozmayacak bir süre içinde kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtlar on günden
fazla geciktirilmez.
b) Kayıtlarını
devamlı olarak muhasebe fişleri ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve
parafını taşıyan belgelere dayanarak tutan derneklerde, işlemlerin bunlara
kaydedilmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, işlemlerin esas
defterlere kırkbeş günden daha geç intikal ettirilmesine imkan vermez. Dernek
defterlerinin denetim amacıyla istenmesi halinde, kırkbeş günlük sürenin
dolması beklenmeden kayıtların işlenmesi zorunludur.
Hesap dönemi
Madde 35 - Derneklerde hesap dönemi bir takvim
yılıdır. Hesap dönemi 1 ocakta başlar ve 31 aralıkta sona erer. Yeni kurulan
derneklerde hesap dönemi kuruluş tarihinde başlar ve 31 aralıkta sona erer.
Defterlerin tasdiki
Madde 36 - Bu Yönetmelikte yazılı defterleri
kullanacak dernekler, bunları kullanmaya başlamadan önce il dernekler
müdürlüğüne veya notere tasdik ettirirler. Bu defterlerin kullanılmasına
sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. (Değişik
son cümle:RG-23/1/2013-28537)(1) Ancak, Yevmiye Defteri
kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilir.
(Ek
birinci cümle:RG-23/1/2013-28537)(1) Tasdik edilen her defter için ayrı
bir tasdik numarası verilir. Derneğin adı, kütük numarası, yerleşim yeri,
defterin türü, defterin kaç sayfadan ibaret olduğu, tasdik tarihi, tasdik
numarası, tasdiki yapan makamın resmi mühür ve imzasını içeren tasdik şerhleri
defterin ilk sayfasına yazılır veya (EK- 11)’de belirtilen Tasdik Şerhi Formu
doldurulup defterin ilk sayfasına yapıştırılarak köşeleri tasdiki yapan makam
tarafından mühürlenir. Defterin son sayfası, defterin kaç sayfadan ibaret
olduğu, tasdik tarihi ve numarası belirtilerek tasdik makamı tarafından
mühürlenir ve imzalanır.
Defterlerin her sayfası
sıra numarasıyla teselsül edip etmediği kontrol edilerek mühürlenir.
Tasdik defteri
Madde 37 –
(Değişik:RG-23/1/2013-28537)(1) İl dernekler müdürlüğü, tasdikini yaptığı defterleri
elektronik ortamda tutulan, örneği Ek-12’de yer alan Tasdik Defterine kaydeder.
Her yılın sonunda çıktısı alınan Tasdik Defterinin sayfaları sıra numarasıyla
teselsül edildiğine bakılarak, bu sayfalar teker teker il dernekler müdürlüğünün
mühürü ile mühürlenir ve son sayfasına kaç sayfadan ibaret olduğu ile onay
tarihi belirtilerek, il dernekler müdürü tarafından imzalanır.
Gelir ve gider
belgeleri
MADDE 38 –
(Değişik:RG-23/1/2013-28537)(1)
Dernek gelirleri alındı
belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili
halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler
alındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise
fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile
yapılır. Ancak, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeler için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası düzenlenir. Bu kapsamda da
bulunmayan ödemeler için Ek-13’te yer alan Gider Makbuzu veya banka dekontu
gibi belgeler harcama belgesi olarak kullanılır.
Dernekler tarafından
kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri
Ek-14’te yer alan Ayni Yardım Teslim Belgesi ile yapılır. Kişi, kurum veya
kuruluşlar tarafından derneklere yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri
ise Ek-15’te yer alan Ayni Bağış Alındı Belgesi ile kabul edilir.
Bu belgeler; Ek-13,
Ek-14 ve Ek-15’te gösterilen biçim ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası
taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen
ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak
form veya sürekli form şeklinde, dernekler tarafından bastırılır. Form veya
sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması
zorunludur.
Bastırılan belgelerin
adedi ile seri ve sıra numaralarının, onbeş gün içinde basımevleri tarafından
mülki idare amirliğine bildirilmesi zorunludur.
Saklama süresi
Madde 39 - Defterler hariç olmak üzere,
dernekler tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer
belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri
defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.
İşletme hesabı
tablosu
Madde 40 - İşletme hesabı esasına göre kayıt
tutan dernekler yıl sonlarında (31 aralık) (EK- 16)’da gösterilen biçimde
“İşletme Hesabı Tablosu” düzenlerler.
Bilanço esasına göre
raporlama
Madde 41 - Bilanço esasına göre defter tutan
derneklerin yıl sonlarında (31 aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe
Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosunu
düzenlemeleri yeterlidir.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Gelir
ve Gider Usulü
Alındı belgelerinin
biçimi
Madde 42 - Dernek gelirlerinin tahsilinde
kullanılacak Alındı Belgeleri (EK- 17)’de gösterilen biçim ve ebatta yönetim
kurulu kararıyla bastırılır. Alındı belgeleri, müteselsil seri ve sıra numarası
taşıyan kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen
ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılan
form veya sürekli kayıt formu şeklinde tertip edilir. Form veya sürekli form
şeklinde bastırılacak alındı belgelerinin, belirtilen nitelikte olması
zorunludur. Alındı belgesi ciltlerinin koçan kısmı iki suret olarak
bastırılabilir. Ancak, koçan yaprağının bir suretinin cilt koçanında, diğerinin
ise muhasebe evrakları arasında düzenli olarak saklanması zorunludur.
Alındı belgelerinin
bastırılması ve kontrolü
Madde 43 - Bastırılan alındı belgelerinin seri
ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı, sayman
üyece kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu ortaya çıkan cilt veya formlar
geri verilerek aynı miktarda yenisi bastırılır. Alındı belgeleri, matbaadan
sayman üye tarafından bir tutanak ile teslim alınır.
Bastırılan alındı
belgesi ciltleri veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla
yazdırılması için bastırılan formların adedi ile seri ve sıra numaralarının,
onbeş gün içinde basımevleri tarafından mülki idare amirliğine bildirilmesi
zorunludur.
Dernekler birimleri;
basımevleri tarafından bildirilen alındı belgeleri ile ilgili bilgileri kontrol
eder ve ilgili dernek ve basımevinin adını, alındı belgesi ciltlerinin adedini,
başlangıç ve bitiş numaraları ile seri numaralarını Alındı Belgesi Ciltleri
Takip Defterinin (EK- 18) bir satırına kaydeder.
Form veya sürekli
form şeklinde bastırılan alındı belgeleri de başlangıç ve bitiş numaraları elli
asıl ve elli koçan yaprağını ihtiva edecek şekilde gruplandırılarak yukarıda
belirtilen usule göre kaydedilir.
(Değişik
fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Alındı Belgesi Ciltleri Takip Defteri elektronik
ortamda tutulur. Her yılın sonunda çıktısı alınan Alındı Belgesi Ciltleri Takip
Defterinin sayfaları sıra numarasıyla teselsül edildiğine bakılarak, bu
sayfalar teker teker il dernekler müdürlüğünün mühürü ile mühürlenir ve son
sayfasına kaç sayfadan ibaret olduğu ile onay tarihi belirtilerek, il dernekler
müdürü tarafından imzalanır.
Alındı belgelerinin
deftere kaydı
Madde 44 - Dernek saymanınca teslim alınan
alındı belgeleri Alındı Belgesi Kayıt Defterine kaydedilir. Alındı
belgelerinin, eski ve yeni saymanlar arasında tutanakla devir teslimi yapılır.
Alındı belgesi ciltlerinin
bastırıldıktan sonra tamamı, numarası en küçük olan alındı belgesi cildinden
başlamak üzere defterin yalnızca başlangıç, bitiş ve serisi sütunları
doldurularak, her bir satırda bir alındı belgesi cildi gösterilecek şekilde alt
alta yazılmak suretiyle kaydedilir. Defterin diğer sütunları, alındı belgesi
ciltlerinin gelir tahsil edecek kişilere teslim edilmesi veya teslim edilen
alındı belgesi cildinin iade edilmesi sırasında doldurulur.
Tamamı kullanılmadığı
halde herhangi bir nedenle iade edilen alındı belgelerinin kullanılmayan
yaprakları tespit edilerek sayman ve iade eden kişi tarafından tutanak altına
alınır. Bu şekilde iade edilen alındı belgesi ciltleri, gelir tahsil
edecek başka bir kişiye verilebilir veya yaprakları üzerine büyük harflerle ve
görünebilecek şekilde iptal yazılarak bir daha kullanılmaz.
Form veya sürekli form
şeklinde bastırılan alındı belgeleri de başlangıç ve bitiş numaraları elli asıl
ve elli koçan yaprağını ihtiva edecek şekilde gruplandırılarak yukarıda
belirtilen usule göre kaydedilir ve kullanılır.
(Mülga
fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1)
Alındı belgelerinin
kullanımı
Madde 45 - Alındı belgeleri, gelir tahsil etme
görev ve yetkisine sahip bulunanlara, sayman üyelerce imza karşılığı verilir ve
kullanıldıktan sonra imza karşılığı geri alınır. Bu işlemler Alındı Belgesi
Kayıt Defterinde gösterilir.
Alındı belgeleri, sabit
boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve
kazıntısız olarak doldurulur. Ödemede bulunana asıl yaprak koparılarak verilir,
koçan kısmı ciltte bırakılır. Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı belge
yaprağı ödemede bulunana verilmez. Asıl ve koçan yaprakların üzerine “İPTAL”
ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.
Form şeklinde
bastırılan alındı belgeleri, elektronik sistemler aracılığıyla doldurulduktan
sonra aslı ödemede bulunana verilir; sureti dosyasında muhafaza edilir.
Yetki belgesi
MADDE 46 – (Değişik
madde:RG-23/1/2013-28537)(1)
Yönetim kurulu asıl
üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi
de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil
edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden ve Ek-19’da
yer alan Yetki Belgesi dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek
yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri yetki belgesi
olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki belgelerinin
süresi yönetim kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten
yetki belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin
bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması,
ölümü, işine veya görevine son verilmesi, derneğin kendiliğinden dağıldığının
tespit edilmesi veya fesih edilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki
belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur.
Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal
edilebilir.
Gelirlerin teslim
edilmesi
Madde 47 - Dernek adına gelir tahsil etmekle
yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içerisinde dernek
saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Ancak,
tahsilatı 2005 yılı için 1000.- YTL’yi geçenler, 30 otuz günlük süreyi
beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek
saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar.
Dernek kasasında
bulundurulabilecek para miktarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca
belirlenir.
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Kamu
Yararına Çalışan Derneklerden Sayılma
Kamu yararına
çalışan dernek sayılma
Madde 48 - Kamu yararına çalışan dernekler,
Maliye Bakanlığının ve varsa ilgili bakanlıkların görüşü üzerine, Bakanlığın
teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla tespit edilir.
Kamu yararı için aranacak
şartlar
Madde 49 - Kamu yararına çalışan derneklerden
sayılmak için derneğin;
a) En az bir yıldan
beri faaliyette bulunması,
b) Son bir yıl
içindeki, 2005 yılı için belirlenen tutar olan 50.000.-YTL’sını geçen alım ve
satım işlemlerinin rekabet koşullarına uygun yapılması,
c) Amacı ve
gerçekleştirdiği faaliyetlerin, üyelerinin dışında yerel veya ulusal düzeyde
toplumun ihtiyaç ve sorunlarına yönelik çözümler üretecek ve toplumsal
gelişmeye katkı sağlayacak nitelikte olması,
d) Yıl içinde elde ettiği
gelirin en az yarısının bu amaçla harcanması,
e) Sahip olduğu mal
varlığının ve yıllık gelirinin tüzüğünde belirtilen amacı gerçekleştirecek
düzeyde olması gerekir.
Bu durum, Bakanlık
dernekler denetçileri tarafından düzenlenen rapor ile tespit ettirilebilir. Bu
nitelikleri taşımadığı tespit edilen dernekler, kamu yararı kararı için, bu
tespitin yapıldığı tarihten itibaren üç yıl geçmeden önce yeniden
başvuramaz.
Başvuru ve istenen
belgeler
Madde 50 –
(Değişik:RG-30/10/2011-28100)
Kamu yararına çalışan
derneklerden sayılmak isteyen dernekler, aşağıda belirtilen ekler ile birlikte
başvurularını mülki idare amirliğine yaparlar.
a) Derneğin kamu
yararı yönünden; faaliyeti, yaptığı hizmetler ve gelecekte yapılması düşünülen
işler hakkındaki raporu,
b) Derneğin taşınır
ve taşınmaz mallarının listesi,
c) Kamu yararına
çalışan derneklerden sayılması için yönetim kurulunun aldığı karar örneği.
Başvurunun
değerlendirilmesi
Madde 51 – (Değişik
cümle:RG-30/10/2011-28100) Kamu
yararına çalışan derneklerden sayılma istekleri, valilik görüşü ile birlikte
bir ay içinde Bakanlığa gönderilir. Valilik görüşünde derneğin amacının ve
faaliyetlerinin topluma yararlı sonuçlar verecek nitelikte ve ölçüde olup
olmadığı ve kamu yararına çalışan derneklerden sayılıp sayılamayacağı açıkça
belirtilir.
İlgili bakanlıkların ve
Maliye Bakanlığının da görüşü alındıktan sonra, Bakanlığın teklifi ve Bakanlar
Kurulu kararı ile dernek, kamu yararına çalışan derneklerden sayılır.
Kamu yararına çalışan
derneklerden sayılmaya ilişkin karar Bakanlıkça ilgili valiliğe bildirilir ve
valilik tarafından başvuru sahiplerine bilgi verilir. Başvurusu reddedilenler
buna ilişkin gerekçe ile birlikte ilgili valiliğe bildirilir ve valilik
tarafından başvuru sahiplerine bilgi verilir.
Kamu yararına
çalışan dernek statüsünün kaybedilmesi
Madde 52 - Kamu yararına çalışan derneklerin,
denetimler sonunda bu niteliklerini kaybettiği anlaşılırsa; Maliye Bakanlığının
ve varsa ilgili bakanlıkların görüşü alınarak, Bakanlığın teklifi ve Bakanlar
Kurulu kararıyla haklarında alınan kamu yararına çalışan derneklerden sayılma
kararı iptal edilir. Sonuç, Bakanlıkça ilgili valiliğe bildirilir ve valilik
tarafından da ilgili derneğe bilgi verilir.
DOKUZUNCU
BÖLÜM
İzinle
Kullanılacak Kelimeler
İzin alma
Madde 53 - Dernek adlarında; Türk, Türkiye,
Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal kelimeleri ile bunların baş ve
sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler, ilgili bakanlıkların görüşü
alınmak suretiyle Bakanlığın izni ile kullanılabilir.
(Değişik ikinci
fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) İzin almak için başvuracak derneklerde aşağıdaki
şartlar aranır:
a) En az bir yıldan
beri faaliyette bulunması,
b) Amacı ve bu amacı
gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetler ve yaptığı hizmetler ile gelecekte
yapılması düşünülen işlerin; üyelerinin dışında topluma yararlı sonuçlar
verecek nitelikte olması,
c) Benzer amaçlı
dernekler arasında en çok üyeye sahip olması,
ç) Son üç yıl içinde,
kendi üyeleri dışında ulusal veya uluslararası alanda yaptığı en az üç proje
veya faaliyetini belgelendirmesi,
d) Yerleşim yerinin
bulunduğu il dışında, en az üç ilde şube veya temsilciliğinin bulunması,
e) Bu konuda genel
kurulunda karar almış olması.
Başvuru
Madde 54 - İzin için başvuracak dernekler,
aşağıda belirtilen belgelerle birlikte başvurularını (Mülga
ibare:RG-30/10/2011-28100) (…) mülki idare amirliğine yaparlar.
a) (Mülga:RG-30/10/2011-28100)
b) Dernek üye
listesi,
c) Derneğin
faaliyetleri, yaptığı hizmetler ve gelecekte yapılması düşünülen işler hakkında
rapor,
d) İzne tabi
kelimelerin kullanılması için genel kurulun aldığı karar örneği.
İzin
Madde 55 – (Değişik
fıkra:RG-30/10/2011-28100)
İlgili valilik, taleple ilgili gerekli araştırmayı yaptıktan sonra, izin
talebini valilik görüşü ile birlikte bir ay içinde Bakanlığa gönderir.
Bakanlık, gerekli
incelemeyi yaparak, gerektiğinde ilgili bakanlıkların da görüşünü aldıktan
sonra başvuruyu karara bağlar. Sonuç, Bakanlıkça ilgili valiliğe bildirilir ve
valilik tarafından da ilgili derneğe bilgi verilir.
ONUNCU
BÖLÜM
Lokaller
Lokal
Madde 56 - Lokal, dernek üyelerinin soysal
ihtiyaçlarını karşılamak üzere mülki idare amirinin izniyle açılan tesistir.
Dernekler, başka bir dernek, gerçek veya tüzel kişi ile ortaklaşa lokal açmaz.
Federasyon ve konfederasyonlar hariç, lokal açabilmesi için derneğin en az bir
yıldan beri faaliyette bulunması şarttır. Çocuk dernekleri lokal açamaz.
Lokal açılamayacak yerler
Madde 57 - Aşağıda belirtilen yerlerde lokal
açılmasına izin verilmez:
a) Silah fabrika
ve imalathaneleri, patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı gibi tehlikeli maddeler
üretilen, satılan, kullanılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesislerinde,
b) Her türlü
mabetlerde,
c) Okul öncesi
eğitim, ilk ve orta öğretim resmi ve özel okul binaları ile özel eğitime muhtaç
bireylerin devam ettikleri öğretim kurumlarına yüz metreden yakın mesafe
içinde,
d) İlk ve orta
öğretim öğrencilerinin devam ettiği kurs, dershane ve bu öğrencilerin kaldığı
öğrenci yurtlarının bulunduğu binalarda,
e) İtfaiye,
ambulans gibi müdahale ve yardım hizmetlerinin kolaylıkla ulaşamayacağı
yerlerde,
e) Binaların ortak
kullanılan bağımsız bölümlerinde,
g) Genel güvenlik ve
asayişin korunması yönünden sakıncalı olan yerlerde,
h) Sabit veya
seyyar olarak kullanılan kara, deniz, hava ve her çeşit taşıma araçlarında.
Derneğin yerleşim
yerinin bulunduğu binada dernek lokali açılabilir. Ancak, dernek lokali olarak
açılan yerin iç kapı girişinin diğer bağımsız bölüm veya oda ve benzeri gibi
bölümlerden ayrı olması ve bunlara açılan kapılarının bulunmaması zorunludur.
Başvuru
Madde 58 - İl merkezlerinde açılacak lokaller
için valiliğe, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler dahil olmak
üzere diğer ilçelerde açılacak lokaller için kaymakamlığa bir dilekçe ile
başvurulur. Başvurulara aşağıda belirtilen belgeler eklenir.
a) Lokal açılması
konusunda alınmış yönetim kurulu kararının örneği,
b) (Değişik:RG-30/10/2011-28100)
Lokal olarak açılacak yerin mülk sahibi veya kiracısı olduğuna, ana
gayrimenkulün mesken, iş veya ticaret yeri olduğuna, belediye ve mücavir alan
sınırları içinde bulunup bulunmadığına dair dernek başkanı tarafından
imzalanmış yazılı beyan,
c) Ana gayrimenkulun
tapu kayıtlarında mesken olarak görünen yerler için kat maliklerinin oy birliği
ile aldıkları kararın örneği, mesken ve işyerinin birlikte yer aldığı binalarda
mesken sahiplerinin tamamının onayı ve işyeri sahiplerinin oy çokluğu ile
aldıkları kararın örneği, iş hanlarında ise yönetim kurulu kararı örneği,
d) Derneklerin;
belediye ve mücavir alanlar içinde açacakları lokaller için yapı kullanma
(iskan) izin belgesi, bu belgenin bulunmadığı durumlarda ise ilgili belediyeden
alınacak söz konusu yerin lokal olarak kullanılmasında sakınca olmadığına dair
belge; bu alanlar dışındaki lokaller için bayındırlık ve iskan müdürlüklerinden
alınacak lokal olarak kullanılmasında sakınca olmadığına dair belge.
Belgeleri eksik olan veya mevzuata
uygun olmayan başvurular değerlendirmeye alınmaz ve eksikliklerin tamamlanması
için otuz günlük ek süre tanınır. Bu süre sonunda eksikliklerin tamamlanmaması
halinde başvuru işlemden kaldırılır.
Lokal olarak açılan yerin yerleşim
yerinin değiştirilmesi halinde yukarıda sayılan işlemler tekrar edilir.
İzin
Madde 59 - İl merkezlerinde açılacak lokallerin
iş ve işlemleri il dernekler müdürlüklerince, diğer ilçelerde açılacak
lokallerin iş ve işlemleri ilçe dernekler büro şefliklerince yürütülür.
Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerde ise bu görevler, kaymakamlık
yazı işleri müdürlüklerince yerine getirilir. Lokal olarak açılacak yerin ve
bulunduğu binanın fenni ve yangın güvenliği ile toplum sağlığı ve çevre
bakımından belediyece, genel güvenlik ve asayişin korunması yönünden kolluk
kuvvetlerince incelenmesi istenir. Gerek görülen hallerde, ayrıca ilgili diğer
kurum ve kuruluşlardan inceleme yapılması istenebilir.
Başvuru belgeleri ve
inceleme sonuçları olumlu olan derneklere, mülki idare amirince lokal açma ve
işletme izni verilir. Lokal açma ve işletme belgesinde çalışma şartları
belirtir. İki nüsha olarak düzenlenen Lokal Açma ve İşletme İzin
Belgesinin (EK- 20) bir örneği ilgili derneğe verilir; diğer örneği derneğin il
dernekler müdürlüğündeki dosyasında saklanır.
Lokalin hangi derneğe ait olduğunun
belirtildiği en az 50x75 cm ebadında “……..Derneği Lokali” ibaresinin yazılı
olduğu levha ile en az 20x30 cm ebadında “Üye olmayan giremez” ibaresinin
yazılı olduğu levhanın, dışarıdan ilk bakışta görülebilecek bir yere asılması
zorunludur.
Lokal açma ve işletme
belgesi düzenlendikten sonra onbeş gün içinde dernekler birimlerince; kolluk
amirliği, belediye, alkollü içki kullanılmasına izin verilenler için tekel
idaresi, çevre müdürlükleri ile derneğin bağlı bulunduğu vergi dairesine
lokalin açıldığı bildirilir. Kolluk kuvvetleri bu bilgilere istinaden
izinsiz açılan lokalleri men eder.
Sorumlu müdür
Madde 60 - Her dernek lokaline, yönetim kurulu
kararıyla sorumlu bir müdür tayin edilerek mülki idare amirine bildirilir.
Sorumlu müdür, dernek lokalinin mevzuata ve ruhsata uygun olarak
işletilmesinden sorumludur. Sorumlu müdür değişikliği, onbeş gün içinde mülki
idare amirliğine bildirilir.
Lokal müdürü yönetim
kurulu kararıyla ücretli veya fahri olarak görevlendirilir. Bunların dernek
üyesi olması şart değildir. Lokalin işletmesi, dernek tarafından
görevlendirilen bir lokal müdürünün sorumluluğunda müstecire de yaptırılabilir.
Alkollü içki kullanılması ve canlı
müzik yayını (Değişik madde başlığı:RG-23/1/2013-28537)(1)
Madde 61 – (Değişik fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Dernek lokallerinde alkollü içki
kullanılması mülki idare amirinin iznine bağlıdır. Ancak, alkollü içki izni
verilebilmesi için dernek lokalinin içkili yer bölgesi içinde bulunması
zorunludur. Yetkili mercilerden alkollü içki satış belgesi alamayan veya bu
belgesi iptal edilmiş derneklerin lokallerinde alkollü içki verilemez ve
alkollü içki kullanılamaz.
Gençlik, spor veya gençlik ve spor
kulüplerinin sosyal amaçlı tesisleri ile lokallerinde alkollü içki
kullanılmasına izin verilmez.
Alkollü içki kullanılmasına izin
verilen lokallerde içki servisi, ancak izin verilen lokal içinde yapılabilir.
Lokalin etrafında, yol kenarlarında veya yaya kaldırımlarında masa
konularak veya ayakta içki servisi yapılamaz.
(Ek fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Dernek lokallerinde, halkın huzur
ve sükûnu ile kamu istirahatı açısından sakınca bulunmaması kaydıyla yapılacak
ölçüm ve kontrolü müteakip, mülki idare amirinin kararıyla canlı müzik izni
verilir. Canlı müzik lokal açma ve işletme izin belgesine işlenmez. Ancak,
görevliler sorduğu zaman gösterilebilecek şekilde işyerinde bulundurulur.
(Ek fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Canlı müzik izni verilen yerlerde,
belirlenen saatler dışında ve ilgili mevzuatta belirtilen ses seviyelerinin
üstünde halkın huzur ve sükûnunu bozacak şekilde yayın yapılması durumunda izin
iptal edilir. Bu hususlar, canlı müzik izni verilirken derneğe tebliğ edilir.
(Ek fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Dernek yöneticileri veya 60 ıncı
maddede belirtilen sorumlu müdürler, canlı olarak veya elektronik cihazlarla
yapılan müzik yayınının tespit edilen saatleri aşmamasını ve gerekli ikaz
levhalarının asılmasını sağlar.
Lokallerde çalışacak kişiler
Madde 62 - Alkollü içki kullanılmasına izin
verilen lokallerde 18 yaşından küçükler çalıştırılamaz. Lokallerde çalışanlar
için dernek yönetim kurulu başkanının imzasını taşıyan bir kimlik belgesi
düzenlenir. Çalışanlar lokalde bulundukları sürece bu kimliği ilk bakışta
görülebilecek şekilde üzerlerinde taşımak zorundadırlar.
Lokal yönergesi
Madde 63 - Dernek lokalleri, yönetim
kurullarınca bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak
hazırlanan yönergeye göre işletilir. Lokal yönergesinde aşağıda gösterilen
hususların belirtilmesi zorunludur.
a) Lokalin çalışma
şartları,
b) Lokal müdürünün
görev ve yetkileri,
c) Dernek
lokalinde yapılacak faaliyetler ve verilecek hizmetler,
d) Dernek üyelerinin ve
misafirlerin lokalden yararlanma şekilleri,
e) Lokalde alkollü
içki kullanılıp kullanılmayacağı, kullanılacaksa şart ve şekilleri,
f) Lokalin
konferans, seminer, yemek, nişan, düğün ve benzeri toplantılar için dernek
üyelerine tahsis edilme şekil ve şartları.
Lokalden yararlanma
Madde 64 - Lokalden yararlanacak üyelere,
dernek üyeliğine kabul kararının tarih ve sayısı ile dernek başkanının imzası
bulunan lokal kimlik kartı verilir. Üyeler lokalde bulundukları sürece bu
kimliği üzerlerinde taşımak ve denetimler sırasında bu kartı göstermek
zorundadırlar.
Lokale o derneğin üyesi olmayanlar
giremez. Ancak, üyelerin beraberindeki misafirleri lokallere kabul edilebilir.
Misafirler lokalde bulundukları sürece, misafir kartlarını ilk bakışta
görülecek şekilde üzerlerinde taşımak zorundadırlar.
Lokallerin denetimi
Madde 65 - Mülki idare amiri, dernek
lokallerinin, açma ve işletme belgesinde belirtilen şartlara göre işletilip
işletilmediğini denetletebilir. Lokallerin denetimi, dernekler birimleri ve
kolluk kuvvetlerince birlikte yapılır. Lokal denetiminde önceden bildirimde
bulunma ve denetimin mesai saatleri içinde yapılması şartı aranmaz.
Faaliyetten geçici olarak men etme
Madde 66 – (Değişik
fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Kumar oynatıldığı, izinsiz içki kullanıldığı, umuma
açık yer durumuna geldiği veya yazılı uyarıya rağmen, 63 üncü maddede
belirtilen lokal yönergesine veya bu Yönetmelikte belirtilen lokaller ile
ilgili diğer usul ve esaslara aykırı hareket edildiği tespit edilen lokaller,
mülki idare amiri tarafından otuz günü geçmemek üzere geçici süreyle
faaliyetten men edilir.
Yukarıdaki fıkrada yazılı fiiller
sebebiyle üç defa faaliyetten men edilen lokallerin izin belgeleri, mülki idare
amirince iptal edilir.
Lokal açma ve çalışma izninin iptali
Madde 67 - Yapılan denetimler neticesinde,
uyuşturucu madde imal edildiği, satıldığı, kullanıldığı veya bulundurulduğu;
6136 sayılı Kanuna aykırı silah bulundurulduğu veya satıldığı; genel güvenliğe
ve genel ahlaka aykırı faaliyetlerde bulunulduğu tespit edilenlerin lokal açma
ve işletme izin belgeleri mülki idare amirince iptal edilir.
Ayrıca, konusu suç
teşkil eden fiillerin işlenmesi durumunda, soruşturma evrakı derhal Cumhuriyet
Başsavcılığına gönderilir.
(Ek
fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Lokal açma ve işletme izin belgesi iptal edilen
derneklerin lokal açma başvuruları, iptal tarihinden itibaren bir yıl
geçmedikçe incelemeye alınmaz.
Faaliyetten men kararının
uygulanması
Madde 68 - Faaliyetten men kararı aşağıdaki
esaslar çerçevesinde yerine getirilir.
a) Karar, dernek
yönetim kuruluna ve lokal müdürüne tebliğ edilir kararın uygulanması için iki
günden fazla olmamak üzere süre verilir. Tebliğde dernek yönetim kurulu başkanı
veya görevlendirilecek yönetim kurulu üyesi ile lokal müdürünün, mühürlemenin
yapılacağı sırada hazır bulundurulması gerektiği de belirtilir.
b) Lokalin kapalı
olduğu süre içinde bozulabilecek mallar ile kişilerin özel eşyalarının
çıkarılmasına izin verilir.
c) Lokalin
pencereleri ve diğer kapıları kapatılır ve lokalin giriş kapıları mühürlenir.
d) Kararın
uygulanmasına ilişkin düzenlenecek tutanakta, faaliyetten men kararının tarihi,
sebebi ve süresi ile kapatma işlemenin tarih ve saati belirtilir ve hazır
bulunanlar tarafından imzalanır. Hazır bulunanların imzadan kaçınması halinde
bu durum tutanakta belirtilir.
Sürenin dolmasını müteakip
faaliyetten men edilen lokalin tekrar açılmasında da açılış tarihi ve saati
yazılarak, açma ve teslim tutanağı, dernek yönetim kurulu başkanı veya
görevlendirilecek yönetim kurulu üyesi ile lokal müdürü tarafından imzalanır.
Süresinden önce açılma
Madde 69 - Faaliyetten men işlemine karşı
açılan davanın idare aleyhine sonuçlanması halinde; lokal bir tutanakla açılır.
Mülki idare amirleri faaliyetten geçici olarak men ettikleri lokalleri mahkeme
kararları dışında, süresinden önce açamazlar. Geçici olarak faaliyetten men
edildiği halde süresinden önce açılan lokallerin açma ve işletme izinleri mülki
idare amirince iptal edilir.
İzinsiz açılan lokaller
Madde 70 - İzinsiz olarak açılan veya izni
iptal edildiği halde işletilen veya geçici olarak faaliyetten men edildiği
halde süresinden önce açılan lokaller kolluk kuvvetlerince kapatılır.
Uzaklığın ölçülmesi
Madde 71 - Okul öncesi eğitim, ilk ve orta
öğretim resmi ve özel okul binaları ile özel eğitime muhtaç bireylerin devam
ettikleri kurumlar ile lokal açılmasına izin verilen yerlerin aralarındaki
uzaklığın ölçümünde, bina ve tesislerin varsa bahçe kapıları, yoksa bina
kapıları; kapıların birden fazla olması durumunda ise en yakını esas alınır.
Yüz metre uzaklığın ölçümünde,
mevcut cadde ve sokaklar üzerinden yaya yolu kullanılarak, yaya kurallarına
göre gidilebilecek en kısa mesafe dikkate alınır. (Değişik ikinci
cümle:RG-23/1/2013-28537)(1) Bu tespitleri yaptırmaya Lokal Açma
ve İşletme İzin Belgesini veren mülki idare amirliği yetkilidir.
ONBİRİNCİ
BÖLÜM
Sandık
Sandık kurma
şartları
Madde 72 - Dernekler; üyelerine kar payı
dağıtmamak, gelir, faiz veya başka adlarla üyelerine para aktarmamak şartıyla,
üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zaruri ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve
hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını sandık kurarak karşılayabilirler.
Derneklerin sandık
kurabilmesi için;
a) Dernek
tüzüğünde sandık kurulacağına dair açık hüküm bulunması,
b) Dernek genel
kurulunca sandık kurulması için karar alınmış olması
gerekir.
Sandık üyeliği
Madde 73 - Dernekler tarafından kurulan
sandıklara, ilgili derneğin merkez ve şubelerine kayıtlı üyeler dışında üye
kabul edilmez. Sandıklara üye olmak isteğe bağlıdır.
Sandık üyeliğine kabul,
sandık yönetim kurulu kararı ile olur.
Sandık yönergesi
Madde 74 - Her sandığın, dernek yönetim
kurulunca hazırlanıp genel kurulca kabul edilen bir sandık yönergesi bulunur. (Değişik
ibare:RG-23/1/2013-28537)(1) Bu yönergelerde aşağıdaki
hususların belirtilmesi zorunludur.
a) Sandığın adı,
b) Sandığın
çalışma konuları,
c) Üye olma,
üyelikten çıkma ve çıkarılmanın şartları,
d) Sandık
genel kurulunun kuruluş şekli, toplanma zamanı, görev ve yetkileri,
e) Sandık
yönetim kurulunun asıl ve yedek üye sayısı, nasıl seçileceği, görev ve
yetkileri,
f)
Sandık denetim kurulunun asıl ve yedek üye sayısı, nasıl seçileceği,
görev ve yetkileri,
g) Üyelerden
alınacak giriş aidatı ile üyelik aidatının belirlenme ve tahsilat şekli,
h) Sandıkça
oluşturulacak fonlar, bu fonlara katılma şartları, fonlardan yararlanma
esasları, fonlardan yapılacak yardımların miktarı ve oranları,
ı) Üyelerin
sandıktan çıkması veya çıkarılmasının şartları,
j) Fonlarda
biriken para ve hakların tasfiyesi ve geri verilmesi esas ve usulleri,
k) Fonlarda
biriken paraların değerlendirilme esas ve usulleri, işletilecek paralardan elde
edilecek faiz, kâr, temettü ve diğer değerlerin, kullanımına dair esaslar,
l) Mikrokredi
ve diğer borç para verme esas ve usulleri,
m) Sandığın
dağıtılmasına karar verilmesi durumunda, mal varlığının tasfiye esasları.
Mikrokredi ve diğer
borç para alacaklardan istenecek hizmet bedeli veya faiz oranları yönetim
kurulu kararı ile belirlenir.
Sandığın faaliyete
geçmesi
Madde 75 - Dernek genel kurulunca kabul edilen
sandık yönergesinin yönetim kurulu üyelerince her sayfası imzalanmış bir
sureti, genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde dernek başkanı
tarafından mülki idare amirliğine verilir.
Sandık yönergesinin
mülki idare amirliğine bildirilmesinden itibaren altı ay içinde sandık genel
kurulunun toplanması ve sandık organlarının oluşturulması zorunludur. Sandık
organlarının oluşturulmasına kadar, sandık işlemlerini yürütmeye dernek yönetim
kurulu yetkilidir. Sandığın ilk genel kurulu, dernek yönetim kurulunun çağrısı
üzerine toplanır.
Sandık organları
Madde 76 - Her sandıkta;
a) Genel kurul,
b) Yönetim kurulu,
c) Denetim kurulu,
oluşturulması
zorunludur.
Sandık yönetim ve
denetim kurullarının asıl ve yedek üye sayısı üçten az olamaz. Sandık yönetim
ve denetim kurulları sandık üyeleri arasından seçilir.
Sandık genel kurulu
Madde 77 - Sandık genel kurulu, genel kurula
katılma hakkı bulunan sandık üyelerinden oluşur. Üye sayısının çok olması veya
üyelerin farklı yerleşim yerlerinde bulunması halinde genel kurulda nasıl
temsil edilecekleri, (Değişik ibare:RG-23/1/2013-28537)(1) 74
üncü maddeyle düzenlenen sandık yönergesinde düzenlenir. Genel kurulun
toplantıya çağrılması, toplantı gündemi ve yeri, toplantı ve karar yeter sayısı
ve kararların üyelere duyurulması konularında, sandığın bağlı bulunduğu dernek
tüzüğünün bu konuları düzenleyen hükümleri uygulanır.
Sandıkların yasal
durumu
Madde 78 - Sandıklar, derneklerin bir yan
kuruluşudur; Bunların tüzel kişilikleri yoktur.
Sandık yönetim kurulu,
dernek yönetim kurulunca verilecek yetkiye dayanarak, sandıkla ilgili konularda
mahkemeler ve idare makamlarında sandığı temsil edebilir, sandığa izafeten her
türlü hukuki tasarrufta bulunabilir.
Sandığın malları
Madde 79 - Sandığın bütün mal ve hakları dernek
malı sayılır. Taşınmazlar dernek adına tescil edilir, kullanma hakkı sandığa
devredilir.
Bu mallara karşı
işlenen suçlar, dernek mallarına karşı işlenmiş sayılır ve sandık mallarına
karşı suç işleyenler dernek malına karşı suç işleyenler gibi cezalandırılır.
Sandıkların denetimi
Madde 80 - Sandığın bağlı olduğu derneğin genel
kurulu, yönetim kurulu veya denetim kurulu, sandığın denetimini her zaman
yapabilir. Dernek ve sandık denetim kurulları en az yılda bir kez olmak üzere
sandık hesap ve faaliyetlerinin denetimini yapmakla görevli ve yetkilidir. Denetim
sonuçları bir rapor halinde sandık genel kurulu ve toplandığında dernek genel
kuruluna sunulur.
Sandıkların yönetim
yerleri, satış yerleri, defterleri, hesap ve işlemleri Bakanlık veya yetkili
mülki idare amiri tarafından her zaman denetlettirilebilir. Bu denetleme,
görevlendirilecek kolluk kuvvetleri mensupları dışındaki memur veya memurlar
aracılığıyla yaptırılır.
Denetleme sırasında,
görevli memurlar tarafından istenecek her türlü defter, belge ve işlemli
yazıların, denetleyen kişilere gösterilmesi ve talep halinde onaylı
örneklerinin verilmesi zorunludur.
Sandıkların
gelirleri
Madde 81 - Sandıkların gelirleri şunlardır:
a) Üyelerden bir
defaya mahsus olmak üzere alınacak giriş aidatı,
b) Üyelik aidatı,
c) İktisadi
faaliyetlerden elde edilen karlar,
d) Üyelere verilen
kredilerden alınacak hizmet bedeli veya faiz gelirleri,
e) Bankaya
yatırılan sandık paralarının faizleri,
f) Kime ve
nereye ait olduğu bilinmeyen ve en az bir yıl emanet hesabında tutulduktan
sonra gelir kaydedilen paralar,
g) Yardım ve
bağışlar,
h) Borçlanma,
ı) Diğer
gelirler.
Sandıklarca
tutulacak defterler
Madde 82 - Sandıklar aşağıda yazılı defterleri
tutmak zorundadır:
a) Karar defteri:
Yönetim kurullarının kararları gün ve sayı sırası ile bu deftere yazılır.
Kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
b) Üye kayıt
defteri: Sandığa üye olarak girenlerin kimlikleri ve giriş tarihleri bu deftere
işlenir.
c) Evrak kayıt
defteri: Sandık yönetimine ilişkin gelen ve giden evrak, gün ve sayı sırasıyla
bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları
dosyalanır.
d) Demirbaş
defteri: Sandığın demirbaş eşyası bu deftere, alınış tarihleri ve
değerleri belirtilerek yazılır.
e) Yevmiye
defteri, büyük defter ve envanter defteri: sandık adına alınan gelirler ve
yapılan giderler ile envanter kayıtları, açık ve düzenli olarak bu defterlere
işlenir. Sandıklar bilanço esasına göre defter tutarlar. Bu defterlerin tutulma
usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına
verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri
esaslarına göre yapılır.
Bu maddede sayılan
defterler ile sandıkça tutulması uygun bulunan öteki defterlerin, dernekler
birimi ya da noterlerce onaylanması zorunludur.
Bu Yönetmeliğin altı ve
yedinci bölümlerinde belirtilen diğer esas ve usuller sandıklar için de
uygulanır.
ONİKİNCİ
BÖLÜM
Beyanname
Beyanname verme
yükümlülüğü
Madde 83 - Dernek yönetim kurulu başkanları,
her takvim yılının ilk dört ayı içinde bir önceki yıla ait Dernek
Beyannamelerini (EK- 21), mülki idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. (Mülga
cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
Şubeler, mülki idare
amirliğine verecekleri beyannamelerin birer örneğini bağlı bulundukları derneğe
de vermekle yükümlüdürler.
(Mülga
fıkra:RG-30/10/2011-28100)
Temsilcilikler için
ayrıca beyanname verilmez ancak, temsilciliklere ilişkin her türlü bilgiler
dernek beyannamesinde gösterilir.
Birlikler,
beyannamelerini bu maddede belirtilen esas ve usullere göre vermekle
yükümlüdürler.
(Ek
fıkra:RG-1/6/2012-28310)(2) Bilanço esasına göre defter tutan derneklerin
beyannamelerinde belirtilen mali bilgiler ile gerekli görülen diğer bilgiler
Daire Başkanlığının ve derneğin internet sayfasında yayımlanır.
Dernekler
beyannamesinde belirtilen sınıflamaların alt gruplarını belirlemeye veya alt
gruplarda değişiklik yapmaya Daire Başkanlığı yetkilidir. Ancak, derneklerin
amaç, faaliyet alanları ve ekonomik faaliyetleri ile dernek üye, personel veya
diğer görevlilerinin meslekleri ve eğitim durumları sınıflamalarının alt
grupları; Birleşmiş Milletler Uluslararası Kar Amacı Olmayan Kuruluşlar
Sınıflaması, Avrupa Topluluğu Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması,
Birleşmiş Milletler Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması ve Birleşmiş
Milletler Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması alt grupları göz önünde
bulundurularak düzenlenir.
Beyannamelerin
incelenmesi
Madde 84 - Beyannameler valiliklerce incelenir.
Gerekli görülen hallerde bu inceleme Bakanlıkça da yapılabilir. Beyannamelerde
eksiklik veya yanlışlıklar görülmesi halinde, ek bilgi ve belgeler istenebilir
ve bunlar tamamlattırılır. Beyannamelere ilişkin istenen ek bilgi ve belgelerin
verilmemesi, eksik verilmesi veya verilen sürede tamamlanmaması hallerinde
ilgili dernek denetime tabi tutulabilir.
Beyannamelerin
incelenmesi esnasında konusu suç oluşturan hususların tespit edilmesi halinde,
ilgili mülki idare amirliğince durum Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir. (Mülga
cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
ONÜCÜNCÜ
BÖLÜM
Dernekler
Kütüğü ve Tasfiye
Kütük defteri
Madde 85 - Birlikler için Bakanlar Kurulu
izninin ilgili valiliğe iletilmesi, dernekler için tüzüğü ve kuruluş bildirimi
ile eklerinin mülki idare amirliğine verilmesini müteakip il dernekler
müdürlüklerindeki Dernek Kütük Defterlerine (EK- 22) kayıtları yapılır. Dernek
kütüğü il dernekler müdürlüğünde tutulur. Defterlerde her birlik ve derneğe
ayrı bir sayfa ayrılır ve mevcut bilgiler defterdeki hanelerine işlenir.
Yabancı dernek ve
yabancı vakıfların Türkiye’deki şube ve temsilciliklerinin kaydı Bakanlıktaki
ayrı bir kütük defterine (EK-22) yapılır. Her şube ve temsilciliğe ayrı bir
sayfa ayrılır ve mevcut bilgiler defterdeki hanelerine işlenir.
Derneğin türü,
kurucuların tanımlaması ve tüzüğün incelenmesiyle belirlenir. Kütük defterine
kaydı gereken bilgilerin dernekler birimine intikali üzerine, gecikmeksizin
kaydı yapılır. Kütüğe kaydı yapılan belgeler üzerine, kütüğe işlendiğine dair
işaret konur.
Kütük defterinin her
sayfası mühürlenir ve son sayfasına kaç sayfadan ibaret olduğu belirtilerek
yetkili amir tarafından imzalanır.
Dernek
numaralandırma ilkeleri
Madde 86 - Derneklerin kütük numaralandırma
ilkeleri aşağıdaki esaslara göre düzenlenir:
a) Bir derneğe
verilen kütük numarası, başka bir derneğe verilemez.
b) Bir dernek için
Başkanlık ve il birimlerindeki kütükler, aynı numaraları taşır.
c) Yapısına
bakılmaksızın dernekler, aynı kütüğe sıra ile kaydedilir.
d) Yabancı dernek ve
yabancı vakıfların Türkiye’deki şube ve temsilcilikleri ayrı bir kütüğe
kaydedilir.
Dernek
numaralandırması
Madde 87 - Derneklere verilecek kütük
numaraları, üç kısım ve sekiz rakamdan oluşur. Bunlar sırasıyla;
a) Birinci kısmı
meydana getiren ilk iki rakam, kurulduğu ilin trafik numarasını,
b) İkinci kısmı
meydana getiren ve (001)’den başlayan üç rakam, kaydın yapıldığı defterin o
ildeki sıra numarasını,
c) Üçüncü kısmı
meydana getiren üç rakam ise, dernek ve benzerlerinin o defterde kayıt edildiği
sayfayı
gösterir.
(Değişik
fıkra:RG-23/1/2013-28537)(1) Her defter, ilk yaprağından başlamak kaydıyla sayfaları
(001)’den (200)’e kadar numaralandırılır.
Yeni il kurulması
halinde, alacağı isim ve trafik numarası ne olursa olsun, kütük numarası takip
eden sayılarla ifade edilir.
Yabancı dernek ve
yabancı vakıfların Türkiye’deki şube ve temsilciliklerinin kütük numaralarının
başına, yukarıdaki esaslara ek olarak ait bulunduğu ülkenin uluslararası trafik
kodu konur.
Dernek kütük dosyası
Madde 88 - Her dernek ve birlik için Daire
Başkanlığında ve dernekler birimlerinde bir dosya açılır. Derneklerin iş ve
işlemleri ile ilgili tüm belgeler bu dosyada saklanır. (Değişik üçüncü
cümle:RG-23/1/2013-28537)(1) Açılan her dosya üzerine derneğin
kütük numarası yazılır.
Yabancı dernek ve
yabancı vakıflar için yukarıdaki esaslara uyulur.
Derneklerin amaç
ve yapılarına göre sınıflandırılmasına ait istatistiki bilgiler dernekler
birimlerince düzenlenir.
Tasfiye
Madde 89 - Derneklerin para, mal ve haklarının
tasfiyesi aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır.
a) Tasfiyenin dernek
tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılması:
Genel kurul kararı ile
feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve
haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır.
Bu derneklerin para,
mal ve haklarının devri, son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye
kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı
veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır.
Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “tasfiye halinde …….
Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, önce
derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı
belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin
tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye
işlemeleri sırasında borçlu olduğu tespit edilen derneklerin alacaklılarına
çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir.
Derneğin alacaklı olması durumunda borçlulardan alacaklar tahsil edilir.
Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan para ve
mallar tüzükte belirtildiği şekilde devredilir.
Bu derneklerin para,
mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip
tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek
merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya
tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Tasfiyeye ilişkin tüm
işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare
amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay
içinde tamamlanır.
Bu derneklerin defter
ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla
görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve
belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
b) Tasfiyenin mahkeme
kararı ile yapılması:
Tüzükte tasfiyenin ne
şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul
tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamış veya son yönetim
kuruluna yapılan tebligata rağmen tasfiye işlemleri yapılmamışsa, yahut dernek
mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme
kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla
üyeye sahip derneğe devredilir.
Bu derneklerin para,
mal ve haklarının tasfiyesi mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılır
ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durum ilgili mülki idare amirliğine
bildirilir.
Kütükten silme
Madde 90 - Derneklerin tüzel kişiliklerinin
herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, para, mal ve haklarının tasfiye ve
intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip, yukarıdaki madde hükümlerine göre
tasfiye sonucunun bildirilmesi üzerine, bunların dernekler kütüğündeki
kayıtları merkezlerinin bulunduğu yer (Değişik ibare:RG-31/7/2009-27305)
il dernekler müdürünün onayı ile silinir, şubelerinin bulunduğu
valiliklere ve Bakanlığa da bilgi verilir.
Derneklerin
merkezlerinin bulunduğu il dışındaki şubelerinin kayıtları, şubenin bulunduğu
yer (Değişik ibare:RG-31/7/2009-27305) il dernekler müdürünün
onayı ile silinir, dernek merkezinin bulunduğu il valiliğine ve Bakanlığa da
bilgi verilir.
Yabancı dernek ve
yabancı vakıfların Türkiye’deki şube ve temsilciliklerinin kütükten silinmesine
ilişkin işlemler Daire Başkanlığınca yerine getirilir.
ONDÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Kamu kurum ve kuruluşları ile
yürütülen ortak projeler
Madde 91 - Derneklerin, görev alanlarına
ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yapabilmesi, ortak bir
projenin yürütülmesi şeklinde olur. Ancak, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların
Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklıdır.
Projelerin, toplumun ihtiyaç ve sorunlarına yönelik çözümler üretecek ve
toplumsal gelişmeye katkı sağlayacak nitelikte olması şarttır. Yapılacak
protokol çerçevesinde, projenin yürütülmesinden sorumlu olan, kamu kurum ve
kuruluşu ile derneğin eşit sayıda temsilcilerinden oluşan ve tercihen
koordinatörlüğünü dernek temsilcilerinden birinin yaptığı bir proje yönetim
grubu oluşturulur. Protokolde, proje yönetim grubunda proje saymanı olarak
dernek saymanının yer alması zorunludur. (Değişik son
cümle:RG-23/1/2013-28537) Gerekli görülen hallerde protokol, proje ve diğer
belgelerin bir örneğinin dernekler birimine verilmesi istenir.
Kamu kurum ve kuruluşları ile
dernekler yürütecekleri ortak projelerde kendi kanunlarında aksine hüküm
bulunmadığı hallerde, ortaklık anlaşması çerçevesinde, proje maliyetine
sağlayacakları nakdi katkıları ortak bir hesapta bloke ederler. Kamu
kurum ve kuruluşları projelere en fazla ayni veya nakdi yüzde elli katkıda
bulunabilirler. Kamu kurum ve kuruluşları proje süresini geçmemek şartıyla,
ortak projeye arsa tahsisinde bulunabilir. Proje çerçevesinde yapılacak
harcamaların bir bankada açılacak ortak bir hesaptan yapılması, harcamaların
belgelendirilmesi ve bu belgelerin asıl suretlerinin dernekler ile ilgili kamu
kurum ve kuruluşunda saklanması zorunludur.
Bu şekilde yürütülen projelerin
gerçekleşme durumu ve bu projeler için yapılan harcamalar ilgili kamu kurum ve
kuruluşu tarafından denetlenebileceği gibi, mülki idare amirleri tarafından da
denetlenebilir.
Değişikliklerin bildirilmesi
Madde 92 - Dernekler, yerleşim yerlerinde
meydana gelen değişiklikleri Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimini EK- 24; genel
kurul toplantıları dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikleri
Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimini EK- 25 doldurmak suretiyle,
değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirmekle
yükümlüdürler. (Mülga cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
Dernek tüzüklerinde yapılan
değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını
izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare
amirliğine bildirilir.
Taşınmazların bildirilmesi
Madde 93 - Dernekler edindikleri taşınmazları
tapuya tescilinden itibaren otuzgün içinde EK- 26’da gösterilen Taşınmaz Mal
Bildirimini doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirmekle
yükümlüdürler. (Mülga cümle:RG-30/10/2011-28100) (…)
Platformlar
Madde 94 - Dernekler, amaçları ile ilgisi
bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer dernek, vakıf, sendika ve
benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere
platformlar oluşturabilirler. Platformların oluşturulabilmesi için derneklerin
yetkili organlarınca alınacak kararlarda, derneği temsille görevlendirilecek
kişi veya kişiler belirlenir.
Bir platformun
faaliyete başlayabilmesi için, temsilciler tarafından bir mutabakat tutanağı
düzenlenir. Bu tutanakta, platformun oluşturulma amacı, çalışmaların
yürütüleceği yerleşim yeri ile yönetim grubu üyeleri ve koordinatörünün
isimleri belirtilir.
Yurt açma
Madde 95 - Derneklerin, tüzüklerinde gösterilen
amaç ve çalışma konularını gerçekleştirmek üzere, eğitim ve öğretim
faaliyetleri için yurt açmaları ve bu yurtların devri, nakli, kapatılması ile
bunların idaresi, işletilmesi ve denetlenmesi gibi konularda 3/11/2004 tarihli
ve 2004/8106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 3/12/2004 tarihli ve 25659
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Öğrenci Yurtları
Yönetmeliğinin Dernekler Kanununa ve bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümleri
uygulanır. Dernekler, açacakları yurtlara ilişkin olarak Milli Eğitim
Bakanlığından ve valilikten almış oldukları yurt açma izin belgelerinin birer
suretini, bu izin belgesini aldıkları tarihten itibaren onbeş gün içinde
dernekler birimlerine vermek zorundadırlar.
Derneklerin açacakları
lokalleri ve yurtları dışındaki tesisler genel hükümlere tabidir.
İşlemlerin
elektronik ortamda yapılması
Madde 96 – (Değişik:RG-30/10/2011-28100) (3)
Daire Başkanlığı, bu
Yönetmelik gereğince mülki idare amirliklerine verilecek beyanname ve
bildirimlerin şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak
suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim
araç ve ortamında verilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk
getirmeye, beyanname ve bildirimlerin aktarımında uyulacak format ve
standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu
zorunluluğu beyanname ve bildirimler ile derneklerin nitelikleri, amaç ve
çalışma konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya yetkilidir.
Elektronik ortamda
beyanname ve bildirimleri doldurma yetkisi, dernek başkanına dernek yönetim
kurulu kararı ile verilir. Dernek başkanı, derneğin merkezinin bulunduğu yerin
valiliğine, dernek karar defteri ve konuya ilişkin olarak alınmış yönetim
kurulu kararı fotokopisi ile yazılı olarak başvurur. Başvuru yazısı ile karar
defteri yetkili il dernekler müdürlüğü personeli tarafından incelenir ve karar
fotokopisi mühürlenerek imzalanır. Dernek başkanlarına, il dernekler
müdürlüklerince müracaat anında sistemden üretilecek kullanıcı kodu, parola ve
şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilir. Kapalı zarfın tesliminde, derneğin
adı ve kütük numarasını, teslim eden ve teslim alan kişilerin ad ve
unvanlarını, zarfın kapalı olarak teslim edildiğini içeren bir tutanak
düzenlenir. Bu tutanak dernek başkanı, il dernekler müdürü ve bir personel
tarafından tarih ve saat konulmak suretiyle imzalanır.
Dernek tarafından
elektronik ortamda beyanname ve bildirimleri doldurma yetkisi verilen ve kapalı
zarf alan dernek başkanının değişmesi halinde, değişiklik mülki idare
amirliğine bildirilir, daha önce verilen kullanıcı kodu, parola ve şifre iptal
edilir. Derneğin talebi üzerine yeni kullanıcı kodu, parola ve şifre verilir.
Elektronik ortamda
gönderilen beyanname ve bildirimler ile kağıt ortamında gönderilen beyanname ve
bildirimler arasında hukuki sonuçları itibariyle hiçbir fark bulunmamaktadır.
Kullanıcı kodu, parola ve şifre kullanmak suretiyle elektronik ortamda
doldurulmuş ve onaylanmış beyanname ve bildirimler, dernek tarafından verilmiş
beyanname ve bildirimler olarak kabul edilir.
Elektronik ortamda
gönderilmesi mümkün olmayan veya sisteme yüklenemeyen beyanname ve bildirim
ekleri, derneğin merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine elden
verilir veya posta yoluyla taahhütlü olarak gönderilir.
Beyanname ve
bildirimlerin kanuni sürede verilen beyanname ve bildirimler olarak kabulü
için, elektronik ortamda doldurma ve onaylama işleminin en geç beyanname ve
bildirimlerin verilmesi gereken son gün saat 24:00'den önce tamamlanmış olması
gerekmektedir.
Beyanname ve
bildirimlerin teknik arızalar nedeniyle elektronik ortamda gönderilmesinin
mümkün olmaması halinde, kanuni sürenin son günü mesainin bitiş saatine kadar,
derneğin merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine elden verilmesi veya
posta yoluyla taahhütlü olarak gönderilmesi gerekmektedir.
Kullanıcı kodu, parola
ve şifre verilen kişiler, bunları başka amaçla kullanamazlar, bir başkasının
kullanmasına da izin vermezler. Kullanıcı kodu, parola ve şifrelerinin
çalındığını, kaybedildiğini veya hangi nedenle olursa olsun yetkisiz kişilerce
kullanıldığını öğrenen dernekler, derhal il dernekler müdürlüğüne veya Daire
Başkanlığına bilgi verirler.
Kendilerine kullanıcı
kodu, parola ve şifre verilen kişiler, bildirim anına kadar yapılan işlemlerden
ve taraflarına verilen kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımından sorumludur.
Elektronik ortamda
yapılan işlemlerin tespit ve tevsikinde, Daire Başkanlığının kayıtları esas
alınır.
Daire Başkanlığı,
elektronik ortamda verilen belgeleri, İçişleri Bakanlığının arşiv mevzuatında
belirtilen sürelere uygun olarak elektronik ve benzeri ortamlarda saklar.
Elektronik ortam dışında oluşturulması halinde, bu belgeler elektronik ortama
aktarılarak işlem yapılabilir.
Elektronik ortamın
güvenliğinin ve iş sürekliliğinin sağlanması, yetkisiz erişimin engellenmesi
hususunda Daire Başkanlığı tarafından gerekli tedbirler alınır. Daire
Başkanlığı, elektronik ortamdaki belgelerin değiştirilmesini ve aslına uygun
olmayan biçimde çoğaltılmasını önleyen teknik tedbirleri alır.
Bilanço esasına göre
defter tutan dernekler ile kamu yararına çalışan dernekler, bu Yönetmelik
çerçevesinde vermekle yükümlü oldukları beyanname ve bildirimlerini, Daire
Başkanlığının internet sayfası üzerinden, kullanıcı kodu, parola ve şifre
kullanarak göndermek zorundadırlar.
Elektronik ortamda
beyanname ve bildirim gönderme zorunluluğu bulunmayan dernekler, kendi
istekleriyle bu maddede belirtilen usullere uymak suretiyle beyanname ve
bildirimlerini elektronik ortamda gönderebilirler.
Verilerin elektronik
ortama kaydedilmesi
Madde 97 - Bilanço esasına göre defter tutan
dernekler ile kamu yararına çalışan derneklerin verdikleri belgeler hariç olmak
üzere, bu Yönetmelik çerçevesinde mülki idare amirliğine verilmesi zorunlu olan
belgelerden Genel Kurul Sonuç Bildirimi (EK- 3), Yurtdışından Yardım Alma
Bildirimi (EK- 4), Türkiye’de Kurulu Vakıfların Yurt Dışı Faaliyette Bulunma
İzin Başvuru Formu (EK- 5), Yetki Belgesi (EK- 19), Dernek Beyannamesi (EK-
21), Proje Bildirimi (EK- 23), Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi (EK- 24),
Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi (EK- 25), Taşınmaz Mal Bildirimi
(EK- 26) il dernekler müdürlüklerince, Yabancı Tüzel Kişilerin Türkiye’de
Faaliyette Bulanabilmelerine İlişkin Başvuru Formu (EK- 6) ise Daire
Başkanlığınca elektronik sisteme kaydedilir.
İl dernekler
müdürlüklerinde tutulan kütük defterine kaydedilmesi zorunlu olan diğer
bilgiler il dernekler müdürlüklerince; Daire Başkanlığında tutulan kütük
defterine kaydedilmesi zorunlu olan birlikler ile yabancı dernek ve vakıfların
şube ve temsilciliklerine ilişkin bilgiler Daire Başkanlığınca, birinci fıkrada
belirtilen usule uygun olarak elektronik sisteme kaydedilir.
Verilecek belgeler
Madde 98 - Bilanço esasına göre defter tutan
dernekler ile kamu yararına çalışan dernekler istenilmesi halinde, bu Yönetmelik
çerçevesinde Daire Başkanlığı ve dernekler birimlerine vermekle yükümlü
oldukları belgeleri, asıllarının yanında kompakt disk veya disket gibi
elektronik ortamlarda da verirler.
Bakanlığa
gönderilecek belgeler
Madde 99 –
(Değişik:RG-30/10/2011-28100)
Mülki idare amirliğine
verilen ve elektronik ortamda taranarak e-İçişleri Sistemi ile Dernekler
Dairesi Başkanlığının e-Arşiv Sistemine yüklenen evrakın eki olan ancak sisteme
yüklenemeyen elektronik, basılı veya görsel her türlü materyal, mülki idare amirliğince
gerekli görülmesi veya istenmesi halinde ayrıca Bakanlığa gönderilir.
Yardım toplama
faaliyeti
Madde 100 - Gerçek kişiler, dernekler, kurumlar,
vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergilerin 2860 sayılı Yardım Toplama
Kanununa göre yapacakları yardım toplama faaliyetleriyle ilgili iş ve işlemler
dernekler birimlerince yürütülür. Dernekler birimleri, bu faaliyetlerin
sonuçları hakkında ilgili valiliğe ve Bakanlığa elektronik ortamda bilgi verir.
Yeniden değerleme
Madde 101 - Bu Yönetmelikte belirtilen parasal
hadler, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca
Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılmak suretiyle
uygulanır. Ancak, güncellemede bir YTL’nin altındaki tutarlar dikkate alınmaz.
Diğer düzenleyici
işlemler
Madde 102 - Bu Yönetmelik çerçevesinde görev
alanı ile ilgili ihtiyaç duyulan konularda diğer alt düzenleyici işlemler
hazırlanır. Bunlardan mevcut hak ve yükümlülükleri düzenleyenler Resmi
Gazete’de yayımlanır.
Diğer hükümler
Madde 103 - Yardım toplama konularında,
23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan hükümler
Madde 104 - 9/6/1984 tarihli ve 18426 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan “Dernek Gelirlerinin Toplanmasında Kullanılacak
Alındı Belgeleri Hakkında Yönetmelik”, 1/5/1985 tarihli ve 18879 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Dernekler Tarafından Kurulan Sandıkların Tabi Olacağı
Esaslar Hakkında Yönetmelik”, 5/4/2003 tarihli ve 25070 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan “Derneklerin Tutacakları Defter, Muhasebe Hesap Kayıtlarıyla İlgili
Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik” ile 15/10/2002 tarihli ve 24907 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı Merkez ve
Taşra Teşkilatı Kuruluş, Görev, Çalışma ve Denetim Usul ve Esaslarına Dair
Yönetmelik”in 21 ila 68 inci maddeleri ve EK 1, 2, 3 ve 4 üncü maddeleri
ek ve değişiklikleriyle birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 - Dernekler gelirlerini, yeni alındı
belgelerini bastırıncaya kadar Maliye Bakanlığınca bastırılıp derneklere satışı
yapılan alındı belgeleri ile toplamaya devam ederler. Ancak bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde dernekler alındı
belgelerini bastırmak zorundadırlar. Bu sürenin bitiminden sonra Maliye
Bakanlığınca bastırılan alındı belgeleri kullanılmaz.
Geçici Madde 2 - Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden
önce mülki idare amirliklerince verilmiş olan yetki belgeleri süreleri
bitinceye kadar kullanılabilir.
Geçici Madde 3 - Halen kullanılmakta olan kütük
defterlerinin mevcudu bitinceye kadar kullanılmasına devam olunur.
Geçici Madde 4 - Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihten önce faaliyette bulunmasına izin verilen lokaller, durumlarını (Değişik
ibare:RG-22/3/2008-26824) dört yıl içinde bu Yönetmelikte öngörülen
koşullara uygun hale getirirler.
Geçici Madde 5 - E-dernekler yazılımının devreye
girmesinden itibaren iki yıl içerisinde merkez ve taşradaki mevcut arşivler,
adı geçen yazılım formatında elektronik ortama aktarılır ve dijital arşivler
oluşturulur.
Yürürlük
Madde 105- Bu Yönetmeliğin; 96 ncı maddesi
1/1/2006 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 106 - Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri
Bakanı yürütür.
__________
(1) Bu değişiklik 31/1/2013
tarihinde yürürlüğe girer.
(2)Bu değişiklik
1/5/2013 tarihinde yürürlüğe girer.
(3)Bu değişiklik
31/1/2013 tarihinde yürürlüğe girer. (Bknz: Dernekler Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik, RG-21/12/2011-28149)